W ostatnich dniach uczestniczyłam (biernie, ale jednak) w rozmowie młodych adeptów szkoły budowlanej, którzy ochoczo i radośnie spostrzegli, że gdy tylko zakończy się ta harówka (zwana szkołą) od razu przystąpią do prowadzenia spółki cywilnej (albo innej spółki ZOO), bo spółka ta jest właściwie niewymagająca, bezproblemowa i przynosi same zyski!
No i w końcu wujek Wojtek taką spółkę kiedyś prowadził i sobie chwalił!
W tej chwili łapię się za głowę, uwierz mi na słowo.
Nie przejdę dalej, zanim Ci nie wyjaśnię, że spółka cywilna niekoniecznie jest podobna do jakiejś innej spółki ZOO. Przede wszystkim, spółki te są uregulowane w zupełnie innych aktach prawnych.
Spółka ZOO to nic innego jak spółka handlowa, regulowana przepisami kodeksu spółek handlowych.
Z kolei spółka cywilna.. no właśnie, spółka cywilna swoje uregulowanie zawdzięcza kodeksowi cywilnemu i nie jest spółką handlową, a zatem jest tworem odmiennym od spółki ZOO.
Czym jest właściwie spółka cywilna?
Spółka cywilna to nic innego jak umowa spółki, przez którą wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów.
Czy spółka cywilna jest faktycznie bezproblemowa?
Tak bym tego nie oceniła. Nie nazywajmy bezproblemowym czegoś, co wiąże się z odpowiedzialnością. A odpowiedzialność to jedna z głównych cech spółki cywilnej.
Za zobowiązania spółki cywilnej odpowiedzialni są wspólnicy solidarnie.
Co ciekawe, trudne jest też uniknięcie odpowiedzialności za zobowiązania przez byłego wspólnika, szczególnie gdy w chwili powstania takiego zobowiązania takim wspólnikiem pozostawał.
Odpowiedzialność ponoszą zarówno aktualni, jak i byli wspólnicy spółki cywilnej, przy czym w stosunku do tych ostatnich istotne jest ustalenie, że w okresie powstania zobowiązania byli oni wspólnikami spółki cywilnej. Dla ustalenia kręgu podmiotów odpowiedzialnych z tytułu zobowiązań spółki w sytuacji, gdy źródłem zobowiązania jest umowa istotne jest to, czy dany podmiot był wspólnikiem spółki w okresie powstania zobowiązania, ewentualnie, czy przystąpił do spółki już po powstaniu tego zobowiązania (wyrok SA w Białymstoku z 21.11.2019 r., I Aga 81/19).
Postanowienia w umowie spółki cywilnej o ograniczeniu odpowiedzialności wspólnika
No dobrze, ale co w sytuacji gdy umowa spółki ograniczy odpowiedzialność jednego ze wspólników?
Na niewiele się to zda, bowiem przepis dotyczący odpowiedzialności solidarnej wspólników za zobowiązania spółki cywilnej jest przepisem bezwzględnie obowiązującym.
Oznacza to tyle, że inne uregulowanie tej kwestii w umowie spółki nie wywoła odmiennego skutku niż ten, na który wskazuje przepis.
Solidarna odpowiedzialność za zobowiązania
Może jednak ta solidarna odpowiedzialność nie jest taka zła?
Solidarność zobowiązania polega na tym, że wierzyciel może żądać spełnienia świadczenia od każdego dłużnika osobno, od kilku dłużników, a nawet od wszystkich. A odpowiedzialność ta trwa do chwili, gdy zobowiązanie nie zostanie w całości zaspokojone.
To tylko kilka kwestii, o których należy pamiętać w kontekście spółki cywilnej. Jednak, jak można zauważyć wcale nie jest to „bezproblemowa forma prowadzenia działalności”, ale czy taka w ogóle istnieje?
